Mặc dù xuất khẩu hàng dệt may tăng nhờ CPTPP cũng kéo theo tăng nhập khẩu nguyên liệu cho ngành này với tốc độ tăng thêm nhập khẩu từ 7-8%.
Trong TPP12 dệt, may được đánh giá là những ngành có lợi nhất, tăng 13% và 59% xuất khẩu so với không có TPP. Kết quả định lượng cũng cho thấy ngay cả trường hợp không có Mỹ, ngành dệt may vẫn tăng thêm được quy mô sản xuất và giá trị xuất khẩu nhờ CPTPP.
CPTPP: Thách thức và những cơ hội đặt ra đối với ngành dệt may
Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu tăng thêm 8,3-10,8%. Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận định tốc độ tăng trưởng xuất khẩu cao của ngành này có thể do hàng dệt may da giày có sức cạnh tranh về giá lớn hơn ở các thị trường mới trong CPTPP, trong khi vẫn giữ được thị trường chủ lực là Mỹ và EU.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, mức tăng trưởng xuất khẩu của ngành da giày vào thị trường Mỹ năm 2016 là 9,9%; Nhật Bản 12%; Mexico 11% Canada 16%, Australia 18,4% Đức 8,3%, Bỉ 14,4% Hà Lan 11%.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay hiện nay mức bảo hộ của nhóm ngành này ở các nước châu Mỹ là khá cao, chênh lệch giữa mức thuế MFN và mức thuế quan ưu đãi trong TPP là khá. Cắt giảm thuế quan vì vậy tạo ra thuận lợi lớn trong cạnh tranh về giá.
Mặc dù vậy, Bộ nhấn mạnh tăng xuất khẩu nhờ CPTPP cũng kéo theo tăng nhập khẩu nguyên liệu cho ngành này với tốc độ tăng thêm nhập khẩu từ 7-8%.
Theo một số báo cáo gần đây, ngành dệt may chủ yếu nhập khẩu nguyên liệu (90% bông nguyên liệu, 100% xơ sợi tổng hợp, 50% sợi bông và 80% vải khổ rộng) từ Trung Quốc, Đài Loan và Hàn Quốc. Đây là những nước không có mặt trong CPTPP vì vậy nếu giữ nguyên tắc nguồn gốc xuất xứ “từ sợi trở đi” trong TPP, các doanh nghiệp có thể không được lợi nhiều từ cắt giảm thuế quan.
“Điều này cho thấy nhu cầu cấp bách trong tái cơ cấu ngành dệt nhằm thay thế nhập khẩu trong thời gian tới, cũng như cần xem xét lại quy tắc này trong CPTPP nếu có cơ hội”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận định.
Một điểm đáng chú ý nữa là lộ trình cắt giảm thuế quan với nhóm ngành này ở một số nước trong CPTPP khá dài (15 năm) và chỉ số về lợi thế cạnh tranh đều rất tốt ở các thị trường ngoài Mỹ vì thế trong tình huống có thể thỏa thuận lại điều khoản về dệt may và da giày, lộ trình cắt giảm thuế cần được ưu tiên.